Atık Pil Yönetimi

Tanım olarak pil; elektrik enerjisi üretebilmek için kimyasal enerjinin depolandığı birimlerdir. Piller bünyelerinde barındırdıkları kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür.

Hayatımızın birçok alanında kullandığımız pillerin tarihi milat öncesine kadar dayanmaktadır. Modern pillerin tarihi ise 1800 yıllara dayanır. İtalyan fizikçi Alessandro Volta’nın geliştirdiği voltaik piller her gün teknolojisi gelişen pillerin atası olarak kabul edilir.

Pillerin içerdiği kimyasal maddelerden ötürü insan ve çevre sağlığı açısından zararlı olduğu bir gerçektir. Avrupa’da yapılan araştırmalarda yaklaşık kırk yıl önce insan ve çevre üzerindeki olumsuz etkileri dile getirilmeye başlanmıştır. İçeriğinde bulunan ağır metallerden özellikle civa ve kurşun gibi maddeleri ihtiva etmesi çevre örgütlerinden büyük tepkiler toplamıştır. Pil üreticileri, pillerin içerdikleri ağır metallerin azaltılması yönünde geliştirmeler yapmak zorunda kalmıştır.

Ülkemizde de pillerin insan sağlığına ve çevreye verdiği zararların azaltılması amacıyla 2004 yılında “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” yürürlüğe girmiştir.

Atık Pil Nedir?

Atık pil faydalı kullanım ömrünü tamamlamış, aldığı darbe sonucu bütünlüğü bozulmuş veya son kullanma tarihi geçmiş kullanım alanı kalmamış pillere verilen addır. Gün geçtikçe pil üreticileri, pillerin içerdiği zararlı maddeleri azaltsa da henüz istenilen seviyelere ulaşamamışlardır.

Atık piller doğaya ciddi zararlar vermeye devam etmektedir. Atık piller, yönetmeliklere uygun toplanmadığında içerdiği zehirli kimyasallar toprağa ve suya karışmaya devam etmektedir. Çevre bilinci günden güne gelişen ülkemizde, atık pillerin nasıl toplanması gerektiği konusundaki farkındalık da zamanla gereken seviyelere ulaşacaktır.

Atık Piller Nasıl Toplanır?

 Çevre Yönetim Sistemleri ISO 14001 standartları pillerin de nasıl ayrıştırılacağı konusunda maddeler içermektedir. Öncelikle atık pil herhangi bir çöp değildir. Evsel atıklarımız gibi evlerimizde bulunan çöp poşetlerine atılarak bertaraf edilen piller belediyelerin çöp sahalarında toprakla temas etmektedir. Bu şekilde bir yaklaşım kesinlikle çevreci bir yaklaşım değildir. Büyük çevre sorunlarına yol açar.

Türkiye’ de atık pillerin ayrıştırılması ve toplanması faaliyetlerini, 2004 yılında “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı” tarafından kurulan” Türkiye Atık Pil Derneği” yürütür.  ISO 14001 standartlarına uygun faaliyet gösteren iş yerlerinde atık pil üniteleri bulunur. Çalıştığınız iş yerinde atık pil toplama ünitesi mevcut ise oluşan atık piller bu üniteye atılmalıdır. Çalıştığınız işyerinde atık pil toplama ünitesi mevcut olmayabilir veya bu evsel kullanımlar sonucunda açığa çıkan atık pilleriniz olabilir. Bu durumda yapmanız gereken şey atık pillerinizi bir poşete koymak ve en yakın pil toplama ünitesine götürmek olmalıdır. Atık pil üniteleri, okullarda, belediyelerde ve süpermarketlerde bulunmaktadır.

Atık Pillerin Çevreye ve İnsan Sağlığına Zararları

Çöpe atılmış atık piller belediyelerin çöp toplama sahalarında zamanla parçalanarak, ihtiva ettikleri ağır metallerin toprağa karışmasına sebep olurlar. İnsan sağılığı açısından ciddi problemlere sebep olabilen ağır metaller bu yolla toprağa, topraktan suya sudan insana geçerek olumsuz sonuçlar doğuracaktır. Bilimsel araştırmalar, pillerin içerdiği ağır metallerin kanser, karaciğer hastalıkları, böbrek hastalıkları ve merkezi sinir sitemi bozuklukları gibi hastalılara sebebiyet verdiğini ortaya koymuştur.

Sadece insan da değil, toprakta yaşayan bazı böcek türlerinin zehirlenmelerine yol açarak yok olmalarına sebebiyet vermektedirler. Ayrıca yıllarca doğada kaybolmayan zehirli maddeler, ekosisteme çok büyük tahribatlar vermektedir.

Atıkların birçoğunda olduğu gibi piller de, çok büyük yüzdelerde geri dönüşüm oranlarına sahip aygıtlardır. Bu nedenle atık pillerin yönetilmesi, çevresel faktörlerin yanında ekonomik anlamda da büyük kazanımlar sağlayacaktır. Ülkemizde hala pil üretilmediği göz önünde bulundurulursa, pil atık yönetiminin ülke ekonomisine yaratacağı katma değer de yadsınamaz.