Çevre İzin Lisans Süreçleri

Çevreyi etkileyebilecek faaliyetlerde bulunan işletmeler için Çevre İzin Lisansı almak gereklidir. Bu süreç, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından çıkarılan Çevre İzinleri ve Lisansları Yönetmeliği takip edilmektedir. Yönetmeliğin Ek-1 ve Ek-2'si altında kategorilendirilen tesisler (endüstriyel tesisler, enerji tesisleri ve atık yönetim birimleri gibi) emisyonları, atık su deşarjını, gürültüyü ve tehlikeli atık yönetimini kapsayan entegre bir çevre izni almalıdır. Başvuru, şirketlerin hava emisyon modelleme raporları, atık yönetim planları ve çevresel etki değerlendirmeleri dahil olmak üzere teknik dokümantasyon sağladığı Çevre Bilgi Sistemi aracılığıyla yapılır.

İzin başvurusu, bir tesisin çevre standartlarını karşılayıp karşılamadığını değerlendiren Ön Değerlendirme Raporu ile başlayarak birden fazla aşamayı içermektedir. İşletmeler, uyumluluğu sağlamak için akredite çevre laboratuvarları aracılığıyla hava, su ve toprak kirleticilerinin sürekli izlenmesini yapmalıdır. Bazı durumlarda, tesislerin gerçek zamanlı kirletici seviyelerini izlemek için sürekli emisyon izleme sistemleri kurması gerekebilir. Atık işleme ve bertaraf yöntemleri sürdürülebilirliği ve kaynak verimliliğini teşvik eden Sıfır Atık Yönetmeliği ile uyumlu olmalıdır.

Bir tesis Çevre İzni ve Lisansını aldıktan sonra, sürekli uyumluluğu sağlamak için yetkili çevre kuruluşları tarafından düzenli denetimlere tabi tutulur. Tesisler yıllık çevre izleme raporları sunmalı ve operasyonel değişiklikler meydana gelirse izinlerini güncellemelidir. İzin koşullarına uyulmaması idari para cezalarına, operasyonel kısıtlamalara veya hatta tesis kapanışlarına yol açabilir. Sürecin teknik karmaşıklığı göz önüne alındığında, Türkiye'deki birçok şirket izin başvurularını hazırlamak, etki değerlendirmeleri yapmak ve sürdürülebilir çevre yönetimi uygulamalarını uygulamak için çevre danışmanlarına güvenmektedir.

Çevre İzin Lisans Başvurusunda Bulunmadan Önce Çevresel Etkiyi Değerlendirme

Çevre İzin Lisansı başvurusunda bulunmadan önce, işletmelerin faaliyetlerinin ölçeğine ve niteliğine bağlı olarak Çevresel Etki Değerlendirmesi veya Ön Çevresel Etki Değerlendirmesi yapmaları gerekir. Çevre, Şehirleşme ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından uygulanan ÇED Yönetmeliği, projeleri Ek-1 (tam ÇED gerektirir) ve Ek-2 (PEIA incelemesi gerektirir) olarak kategorilere ayırır. Tam ÇED, ayrıntılı çevresel modelleme, kirletici dağılım analizi, su kaynağı etki çalışmaları ve biyolojik çeşitlilik değerlendirmelerini içerirken, PEIA daha fazla analizin gerekli olup olmadığını belirler. ÇED gerekliliklerini karşılamayan tesisler Çevre İzni ve Lisansı başvurularına devam edemezler.

ÇED sürecindeki teknik değerlendirmeler arasında hava kalitesi modellemesi, atık su arıtma kapasitesi analizi, gürültü seviyesi tahminleri ve tehlikeli atık yönetimi stratejileri yer alır. İşletmeler ayrıca çevresel izleme planları geliştirmeli ve ekolojik ayak izlerini en aza indirmek için azaltma önlemleri önermelidir. Bulgular, onaylanmadan önce kamuoyunun görüşüne ve uzman incelemesine tabi olan bir ÇED Raporunda derlenir. Değerlendirme tamamlandıktan ve uyumlu kabul edildikten sonra, işletme Çevresel Bilgi Sistemi aracılığıyla Çevre İzin Lisansı başvurusuna devam edebilir.

Çevre İzni Almada Ortak Zorluklar Nelerdir?

Türkiye'de Çevre İzin Lisansı almak, katı düzenleyici gereklilikler ve kapsamlı teknik dokümantasyon nedeniyle karmaşık ve zorlu bir süreç olabilir. En yaygın zorluklardan biri, hava emisyon raporları, atık su arıtma değerlendirmeleri, gürültü kontrol planları ve tehlikeli atık yönetimi stratejileri de dahil olmak üzere ayrıntılı çevresel değerlendirmeleri zorunlu kılan Çevre İzinleri ve Lisansları Yönetmeliğine uyumu sağlamaktır. Birçok işletme, çevre mühendisliği, kirlilik kontrol teknolojileri ve düzenleyici uyumluluk konusunda uzmanlık gerektirdiği için bu raporların teknik karmaşıklığıyla mücadele eder.

Bir diğer önemli zorluk ise uzun onay süreci ve bürokratik engellerdir. İzin başvurusu çevre bilgi sistemi aracılığıyla yapılmalıdır ve eksik veya yanlış dokümantasyon genellikle gecikmelere veya reddedilmelere yol açar. İşletmelerin ayrıca hava kirleticileri için Sürekli Emisyon İzleme Sistemleri veya düzenli atık su örneklemesi gibi ek çevresel izlemeler yapması gerekebilir; bu da maliyetli ve zaman alıcı olabilir.